Dvorci Srbije
Beli dvor
Beograd
Beli dvor je srpska kraljevska palata koja se nalazi u Beogradu. Deo je Kraljevskog kompleksa, zbirke kraljevskih rezidencija i zelenih površina koje se nalaze u Dedinjskom kvartu, jednom od najnaseljenijih delova srpske prestonice. Kraljevski kompleks se prostire na površini od 100 hektara, od kojih 27 okružuje Kraljevski dvor, a 12 Beli dvor.
Beli dvor je projektovao arhitekta Aleksandar Đorđević u neopaladijanskom stilu, verovatno inspirisan engleskim vilama iz 18. veka, kao što je Dičli Park (Ditchley Park). Njegove enterijere je uredila francuska kuća Maison Jansen u engleskom džordžijanskom stilu. Nameštaj je u ruskom stilu 19. veka.
Prilikom izgradnje Kraljevskog dvora, jugoslovenski kralj Aleksandar I želeo je da sagradi kuću za svoju decu, pa je tako nastao Beli dvor. Nakon atentata na kralja Aleksandra I 1934. u Marseju, kraljica Marija i kneževska deca, među kojima i mladi kralj Petar II koji je imao 11 godina, boravili su u Kraljevskom dvoru i Novom dvoru u centru Beograda, koji je postao zvanična rezidencija porodice, a kasnije i sedište srpskog predsedništva. Izgradnja Belog dvora nastavljena je do 1936. godine, kada su radovi završeni. Tada je postao rezidencija kneza regenta Pavla od Jugoslavije i njegove porodice sve dok kralj Petar II nije postao punoletan.
Spoljni zidovi su omalterisani u belo, dok su dekoracije prozora, venaca i stubova u kamenu, uvek bele boje, po čemu je objekat i dobio ime. Glavna fasada ima ravnu centralnu strukturu sa dva izbočena bočna tela. Atrijumu prethodi portik sa stubovima koji podsećaju na dorski stil, koji podržavaju terasu na koju se gledaju prozori na drugom spratu. Postoji troje ulaznih vrata i sva imaju prozore: odvojena su pilastrima sa kapitelima istog stila kao i stubovi. Na drugom spratu, tri centralna prozora imaju dekoraciju koja se završava trouglastom lajsnom, a flankiraju ih jonski pilastri koji podržavaju zabatni zabat na vrhu fasade, iznad tri mala prozora na trećem spratu. Prozori na spratu dva bočna tela su trodelni: centralni je viši i završava se lukom.
Prvi sprat zgrade je izdignut od prizemlja: do atrijuma, iza stubova se nalazi stepenište, dok je svuda oko zgrade visinska razlika ukrašena tesanim kamenom. Bočni zidovi su ravni sa blagim centralnim izbočenjem, dok je zadnja fasada potpuno ravna i takođe ima trem oslonjen na duple jonske stubove kojima prethodi stepenište. Tri zadnja pristupna vrata su odvojena duplim jonskim pilastrima. Oko terase zgrade proteže se balustrada sa kamenim stubovima; ista dekoracija prisutna je na balustradama terasa koje prekrivaju atrijume i na balkonima. Unutrašnjost ima veoma veliki ulaz koji vodi do trpezarije opremljene u stilu Čipendejla i do drugih soba sa nameštajem u stilu Luja XV i Luja XVI. Ulaz gleda na galeriju na drugom spratu do koje se dolazi stepeništem i iz koje se ulazi u druge prostorije. Na plafonu veliki prozor daje svetlost za oba sprata zgrade.
Posle Drugog svetskog rata, kada je komunistička vlast zauzela Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju, Beli dvor je koristio Tito, a kasnije i Slobodan Milošević. Nakon „Buldožer revolucije“ 5. oktobra 2000. godine, kraljevska porodica, koja je živela u Ujedinjenom Kraljevstvu, pozvana je da se vrati u Jugoslaviju, što je i učinila 2001. Princ Aleksandar Karađorđević, njegova supruga Katarina i troje kneževe dece danas žive u kraljevskom kompleksu. Beli dvor je otvoren za javnost vikendom između aprila i novembra. U palati se nalaze različite kolekcije, uključujući slike Ežena Fromentena, Simona Vueta, Nikole Pusena, Sebastijena Burdona, Albrehta Altdorfera, Rembranta, Paola Veronezea, Antonija Kanaleta, Brojgela, Bjađa d’Antonija, Đuzepea Krespija, Franca Ksavera Vinterhaltera, Đure Jakšića, Stevana Todorovića, Ivan Meštrović i Vlahe Bukovca.
