Dvorci Srbije
Belimarkovića dvorac
Vrnjačka Banja
Amblematsko zdanje Vrnjačke banje svakako je Vila Belimarković, danas Zamak kulture grada, sa svojom fascinantnom arhitekturom nalik na dvorce ruskih plemića na Krimu ili britanskih aristokrata.
A sve je počelo kada je general Jovan Belimarković, koji je bio kraljev namesnik za vreme maloletstva kralja Aleksandra Obrenovića (a to je bila možda i najjača pozicija u državi), rešio da pored vrnjačke crkve napravi fantastičnu vilu, dostojnu ruskih grofova. Vila Belimarković, kako je dvorac nazvan, podignuta je na padini iznad toplog izvora, a građena je po uzoru na poljske dvorce severne Italije tog doba, a po idejnom rešenju generalnovog sestrića, građevinskog inženjera Pavla Denića, uz projekat i nadgledanje austrijskog gradevinskog inženjera Franca Vintera, u periodu od 1888. do 1894. Građevinari su bili izuzetno brzi, tako da je većina radova bila završena još 1889. godine. Za vizuelni uzor uzete su, za to vreme, karakteristične vile severne Italije, a zamak je sagrađen od belog mermera iskopanog iz ličnog Belimarkovićevog majdana lociranog na padinama Goča. Ovo impozantno arhitektonsko zdanje dekorisano je raskošnim renesansnim elementima i dodatno obogaćeno duhom romantičarskog istorizma. Zanimljivo je da su do 1968. tu živeli naslednici generala Belimarkovića, ali je te godine zamak bio otkupljen da se od njega napravi ustanova kulture. Zakonom o zaštiti spomenika kulture proglašen je kulturnim dobrom od velikog značaja za Republiku Srbiju, pod nazivom Zamak kulture. Zamkom Kulture upravlja ustanova Kulturni centar Vrnjačka Banja.
U Vili Belimarković danas je Zavičajni muzej sa arheološkom, etnografskom, istorijskom (zbirka grafičko-turističke propagande Vrnjaca, zbirka graditeljskog nasleda, zbirka starih razglednica, zbirka fotografija, zbirka starih foto-negativa na staklu), umetničkom zbirkom (skulpture, slike, grafike…) i prirodnjačkom. Stalnu postavku čine tri izložbe: „Ladarište – praistorija Vrnjaca“ (tragovi najstarijih zajednica na ovom području iz mlađeg kamenog doba, iz 4. milenijuma p.n.e.), „Etnografsko naslede Vrnjačke banje“ (obrađuje kulturu življenja od osnutka Banje do 60-ih) i „Spomen-soba đenerala Belimarkovića“ (predstavlja život slavnog generala, koji je svojim ugledom i uticajem doprineo razvoju Banje, a posebnu vrednost njegove zbirke čine stare i retke knjige i novine od polovine 19. do polovine 20. veka), dok se u vansezoni postavlja „Umetnička zbirka Zamka kulture” sa bogatom zbirkom grafika, slika i skulptura iz perioda posle Drugog svetskog rata.
