Dvorci Srbije
Vladičanski dvor
Vršac
Dvor je izgrađen između 1750. i 1757. godine (po nekim podacima između 1757. i 1763.) dok je vladika bio Jovan Georgijević i predstavlja jedini vladičanski dvor iz perioda baroka u Srba. Izgrađen je kao reprezentativni spratni objekat za potrebe banatskih episkopa nakon preseljenja eparhije iz Karansebeša (u današnjem rumunskom Banatu, posle doseljavanja velikog broja Rumuna sa Karpata u Banat, čime su Srbi postal manjina u gradu) u tada srpsko-nemački Vršac. Ime arhitekte se izgubilo, ali je poznato samo da je bio Prus i da je boravio u Vršcu sve do okončanja radova.
U prizemlju dvora je kapela posvećena Sv. arhangelima Mihajlu i Gavrilu, sa ikonostasom koji je oslikan između 1761. i 1765. godine. Ikonostas spada u retke sačuvane ikonostase iz 18 veka, i pravo su svedočenje o jednom od retkih autentičnih srpskih stilova u umetnosti, srpskom baroku. Ikonostas je posebno ukrašen ukrasima koji prizivaju Jesejevo drvo. Krasi ga bogata štukatura; njegove slike, uključujući centralnu kompoziciju koja prikazuje Rođenje Hristovo, napravio je Nikola Nešković. Fascinantni su delovi koji imaju elemente rokoko stila.
U palati se nalazi i ikona iz Kijeva iz 14. veka. Sala na prvom spratu ukrašena je oslikanim pločama koje prikazuju sedam banatskih manastira. U hodniku su vidljivi ulje na platnu, Sveti Georgije koji ubija aždaju, koje je naslikao slikar Stevan Aleksić 1909. godine, i velika ikona koja evocira nebeski Jerusalim. U dnevnoj sobi izloženi su portreti episkopa; ova dnevna soba je posebno opremljena sa dve kaljeve peći i baroknim nameštajem iz Venecije (sofe, fotelje, ormari…). Biblioteka čuva mnoga stara dela, uključujući čuveno Vadinsko jevanđelje. Studija predstavlja seriju portreta biskupa i sadrži peć u stilu secesije koju je donirala Budimpešta 1911. godine. Tu je i najpoštovanija ikona srpskog baroka, čudotvorna ikona Bogorodice vinčansko-bezdinske sa kraja 18. veka. U dvoru se nalaze vredne zbirke ikona, portreti najznačajnijih vladika vršačke eparhije i velika biblioteka.
Zbirka ikona koje su sakupljene širom Banata obuhvata period od tri veka, pri čemu su najvrednije ikone slikara Zogofa iz prve polovine 18. veka. Ikone u zbirci su dela Zogofa Petra, Prvula, Šerbana Popovića, Nedeljka Popovića, Jovana Četirevića Grbovana i nepoznatih majstora. Grupa ikona baroknog razdoblja srpske umetnosti predstavljena je delima slikara iz druge polovine 18. veka, Teodora Ilića Češljara, Dimitrija Popovića i drugih.
Radikalnu adaptaciju Vladičanskog dvora, koja je u potpunosti izmenila izgled objekta, izvršio je vladika Gavrilo Zmejanović 1904. godine, kada je izmenjen ulazni deo i rekonstruisan krov. U to vreme je glavna fasada dobila neobarokni i neorenesansni dekorativni program, pilastre i nove prozore, dok osnova zgrade nije bitno izmenjena. Jednostavna arhitektura baroknog dvorca, sa simetrijom i ritmičnim nizom prozorskih otvora, dopunjena je naglašenim središnjim rizalitom koji u visini atike ima balustradu i posebno izvedeno mansardno krovište ukrašeno raznobojnim crepom. Ovim doradama upravljao je novosadski arhitekta Mihajlo Harminc.
Ograda parka sa bogatom baroknom kombinacijom zidne mase i kovanog gvožđa je autentična. Na ulaznoj kapiji nalazi se grb eparhije od kovanog gvožđa. U dvorcu se nalazi sedište banatskog episkopa, a zgrada predstavlja spomenik kulture od izuzetnog značaja.
Posle poslednje obnove pod vladikom Nikanorom, dvor ima upečatljiv zeleni krov. U zdanje nije dozvoljen ulaz, ali u dvorište jeste.
